Người già thường bị nghẹn trong lúc ăn. Một số trường hợp nếu không kịp thời xử lý sẽ dẫn đến tình huống xấu. Vậy tại sao người lớn tuổi ăn hay bị nghẹn? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để biết câu trả lời và cách xử lý khi người cao tuổi bị nghẹn nhé!
Tại sao người lớn tuổi ăn hay bị nghẹn?
Nguyên nhân người lớn tuổi bị nghẹn khi ăn có thể xuất phát từ một số vấn đề sức khỏe khác nhau. Đối với những người lớn tuổi, các vấn đề về hệ tiêu hóa và cơ bắp có thể trở nên yếu và không hoạt động hiệu quả như trước đây, dẫn đến tình trạng nghẹn khi ăn.
Một trong những nguyên nhân chính là do yếu tố tuổi tác. Khi người lớn tuổi già đi, các cơ bắp liên quan đến quá trình nuốt thức ăn và di chuyển thực phẩm từ miệng xuống dạ dày có xu hướng yếu đi và mất tính linh hoạt. Cơ bắp thực quản (esophagus) cũng có thể trở nên yếu dần, gây ra khó khăn trong việc đẩy thức ăn qua dạ dày. Sự suy giảm của cơ bắp này làm cho thức ăn có thể bị kẹt lại trong thực quản và gây ra cảm giác nghẹn.
Tuổi tác là một trong những yếu tố dẫn đến nghẹn ở người cao tuổi
Sự suy giảm của hệ thống thần kinh: Người già có thể trải qua sự tổn thương hoặc suy giảm chức năng của hệ thống thần kinh liên quan đến việc điều khiển quá trình nuốt. Điều này có thể gây ra các vấn đề như khó nhai, không thể dễ dàng điều chỉnh lượng thức ăn trong miệng và không thể phản ứng kịp thời khi có một tác nhân gây nghẹn.
Tăng cường tình trạng bệnh lý: Một số bệnh lý như bệnh Parkinson, đau thần kinh tứ chi, bệnh Alzheimer và đột quỵ có thể gây ra các rối loạn liên quan đến quá trình nuốt thức ăn. Các bệnh lý này có thể làm suy yếu cơ bắp và hệ thống thần kinh, từ đó làm tăng nguy cơ nghẹn khi ăn.
Rối loạn thực quản: Một số người lớn tuổi có thể trải qua các rối loạn thực quản, như reflux dạ dày-thực quản hoặc khả năng giữ thức ăn trong thực quản giảm đi. Những vấn đề này có thể làm cho thức ăn trở lại miệng và gây ra cảm giác nghẹn.
Răng và hàm răng yếu: Răng và hàm răng yếu là một yếu tố quan trọng trong việc nắn thức ăn và giữ chặt nó trong miệng. Khi người lớn tuổi mất răng hoặc có vấn đề với răng, sẽ khó khăn hơn để nhai và nuốt thức ăn, dẫn đến nguy cơ nghẹn tăng cao.
Bướu cổ: Bướu cổ là một trạng thái khi có một khối u hoặc phần phình giữa niêm mạc thực quản và dạ dày. Điều này gây ra khó khăn cho thức ăn đi qua và có thể gây nghẹn.
Thậm chí, việc sử dụng thuốc có tác dụng làm giãn mạch (như nitrat) hoặc thuốc an thần cũng có thể gây ra tình trạng nghẹn khi ăn do làm yếu các cơ bắp liên quan đến quá trình nuốt thức ăn.
Cách xử lý khi người cao tuổi bị nghẹn
Khi một người cao tuổi ăn bị nghẹn, việc xử lý và can thiệp ngay lập tức là cực kỳ quan trọng để tránh những biến chứng xấu hơn xảy ra. Dưới đây là một số bước cơ bản để xử lý khi người cao tuổi ăn bị ngạt:
Đánh giá tình hình: Khi phát hiện người cao tuổi ăn bị ngạt, hãy kiểm tra tình hình cụ thể, xem có thể họ còn thở hay không. Nếu người đó không thể nói hoặc thở, hãy gọi ngay cấp cứu.
Thực hiện kỹ thuật Heimlich: Nếu người bị nghẹn đang thở và còn tỉnh táo, kỹ thuật Heimlich có thể được áp dụng. Đứng phía sau người bị nghẹn, hãy ôm chặt vùng eo của họ và áp lực lên để tạo ra một cú tát ở giữa hai xương sườn. Lặp lại thao tác này nếu cần thiết, nhưng cần nhớ rằng nếu người bị nghẹn trở nên mất ý thức, cần gọi ngay số cấp cứu.
Gọi cấp cứu: Trong mọi trường hợp, nếu không thể loại bỏ vật cản trong hầu hết các cách thông thường, hãy gọi ngay số cấp cứu. Các nhân viên y tế sẽ có trang thiết bị và kiến thức để xử lý tình huống khẩn cấp này.
Nếu không thể loại bỏ vật cản trong hầu hết các cách thông thường, hãy gọi ngay số cấp cứu
Hỗ trợ cấp cứu: Trong quá trình chờ đợi đội cấp cứu đến, bạn có thể cố gắng tiếp tục áp dụng kỹ thuật Heimlich hoặc thực hiện cách thức “đánh lòng” bằng cách đập nhẹ vào lưng của người bị nghẹn. Tuy nhiên, cần tránh đập quá mạnh hoặc sử dụng các vật cứng có thể gây tổn thương.
Hậu quả và chăm sóc sau khi người cao tuổi ăn bị nghẹn: Ngay cả khi vật cản đã được loại bỏ thành công, cần đưa người bị nghẹn đến bệnh viện để kiểm tra và chăm sóc tiếp theo. Có thể xảy ra những biến chứng không mong muốn như viêm phổi, tổn thương niệu quản hoặc stress do sự cố nghẹn. Do đó, việc kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng là rất quan trọng.
Cách phòng tránh người cao tuổi bị nghẹn khi ăn
Khi người cao tuổi bị nghẹn khi ăn, việc phòng tránh và giảm nguy cơ nghẹn là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho họ. Dưới đây là một số cách phòng tránh người cao tuổi bị nghẹn khi ăn:
Cắt nhỏ thức ăn: Người cao tuổi có thể gặp khó khăn trong việc nhai và nuốt thức ăn. Do đó, cắt nhỏ thức ăn thành miếng nhỏ và dễ nhai sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nghẹn.
Chế biến thức ăn mềm: Đối với những người cao tuổi có vấn đề về việc nhai hay nuốt, chế biến thức ăn mềm sẽ giúp họ tiêu hóa dễ dàng hơn. Hãy chọn những thực phẩm như cháo, súp, khoai tây nghiền hoặc các món canh lọc.
Tránh thức ăn khó nuốt: Thức ăn như thịt bò cứng, hột gà, hoặc thức ăn có hạt nhỏ như hạt dẻ cười có thể gây nghẹn cho người cao tuổi. Hãy tránh những loại thức ăn này hoặc chế biến chúng thành dạng mềm, dễ ăn.
Uống đủ nước khi ăn: Đảm bảo rằng người cao tuổi uống đủ nước trong khi ăn là quan trọng để giúp thức ăn di chuyển dễ dàng qua hệ tiêu hóa. Nếu không uống đủ nước, thức ăn có thể bị kẹt và gây nghẹn.
Ăn từ từ và nhai kỹ: Người cao tuổi nên ăn từ từ và nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt. Việc này giúp tạo ra nhiều bọt khí để giảm nguy cơ nghẹn, và giúp quá trình tiêu hóa trở nên dễ dàng hơn.
Người cao tuổi nên ăn từ từ và nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt
Tăng cường hoạt động vận động: Hoạt động vận động thường xuyên có thể giúp cải thiện sự co bóp của cơ họng và cơ quyền liệt, từ đó giảm nguy cơ nghẹn khi ăn. Một số bài tập như đi dạo, tập yoga hoặc tập cơ quyền liệt đều có thể hữu ích trong việc tăng cường chức năng tiêu hóa.
Tìm hiểu về các loại thuốc: Nếu người cao tuổi đang sử dụng một số loại thuốc gây khô miệng hoặc ảnh hưởng đến quá trình nuốt, hãy thảo luận với bác sĩ để tìm hiểu các biện pháp thay thế hoặc điều chỉnh liều lượng để giảm thiểu nguy cơ nghẹn.
Javilink hy vọng bài viết trên giúp bạn nắm được những nguyên nhân người cao tuổi bị nghẹn và cách xử lý, phòng tránh. Nếu bạn cần thêm các thông tin liên quan, hãy liên hệ hotline 1900 633 826 để được tư vấn và hỗ trợ nhé!