Chứng chán ăn ở người cao tuổi (NCT) sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Chán ăn là một dạng rối loạn ăn uống khi NCT không dung nạp đủ lượng thức ăn để đáp ứng chất dinh dưỡng thiết yếu và nhu cầu năng lượng cho cơ thể. Vậy những loại thực phẩm nào cần thiết để điều trị chứng chán ăn ở NCT?
1. Chán ăn ở NCT là gì?
1.1. Nguyên nhân gây chán ăn ở NCT
Những thay đổi liên quan đến tuổi tác, tình trạng bệnh tật, phong cách sống cũng như các yếu tố môi trường và xã hội có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi ăn uống và tình trạng dinh dưỡng ở NCT.
Những yếu tố xã hội phổ biến gây nên tình trạng chán ăn ở NCT như nghèo đói, cô đơn và cảm giác cô lập.
Trầm cảm là vấn đề tâm lý thường gặp ở NCT và cũng là nguyên nhân dẫn đến chứng chán ăn.
Việc sử dụng răng giả kém chất lượng hoặc không vừa vặn có thể làm thay đổi mùi vị và hương thơm của món ăn, từ đó ảnh hưởng đến khẩu vị và giảm cảm giác thèm ăn ở NCT.
Các bệnh lý thường gặp ở NCT như bệnh đường tiêu hóa, hội chứng kém hấp thu, tăng chuyển hóa, nhiễm trùng cấp và mãn tính thường gây ra cảm giác chán ăn.
Đa phần NCT kiểm soát các bệnh bằng cách phụ thuộc vào việc sử dụng thuốc kê đơn. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể gây tình trạng kém hấp thu chất dinh dưỡng, các triệu chứng về đường tiêu hóa gây mất khẩu vị.
1.2. Dấu hiệu bệnh chán ăn ở NCT
Bên cạnh việc suy giảm cân nặng đáng kể, NCT còn gặp những triệu chứng liên quan đến chứng chán ăn như: Tóc mỏng và thưa dần. Da mặt xanh xao, thiếu sức sống. Các ngón tay bắt đầu có màu xanh nhạt. Da khô thiếu nước. Cơ thể mệt mỏi, gây chán ăn liên tục. Hay bị chóng mặt và lên cơn ngất xỉu. Không muốn giao tiếp với xã hội, thường xuyên cáu gắt.
2. NCT chán ăn nên ăn gì?
Dưới đây là một số thực phẩm nên bổ sung cho NCT mệt mỏi, chán ăn.
2.1. Bổ sung thực phẩm giàu calo lành mạnh
Calo lành mạnh giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường miễn dịch, cung cấp nhiều năng lượng và tốt cho sức khỏe của NCT chán ăn.
Thực phẩm chưa qua chế biến giàu calo lành mạnh bao gồm: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
2.2. Bơ, dầu oliu
Bơ và dầu oliu giúp NCT dễ ăn và không bị ngán. Người già nên ăn bơ khoảng 3 – 4 lần mỗi tuần, mỗi lần ăn nửa quả. Thời gian ăn tốt nhất là trước bữa ăn 1 – 2 tiếng và nên ăn vào buổi sáng để hấp thu dưỡng chất tối đa.
2.3. Thực phẩm ít chất xơ
Chất xơ không được tiêu hóa hoàn toàn trong ruột, phần chất xơ không được tiêu hóa sẽ gây kích ứng đường tiêu hóa, gây đầy bụng, chóng no. Ăn ít chất xơ có thể làm giảm cảm giác no, giúp NCT thèm ăn hơn và ăn được nhiều hơn. Một số thực phẩm ít chất xơ có thể bổ sung cho NCT chán ăn là rau xanh, trái cây, sữa, thịt, cá…
2.4. Trái cây
Trái cây cung cấp nhiều Vitamin, khoáng chất và cả chất xơ nhằm tăng cường sức đề kháng giúp cơ thể khỏe mạnh, đồng thời kích thích cảm giác thèm ăn ở NCT. Các loại quả cung cấp nhiều dinh dưỡng bao gồm bưởi, cam, đu đủ, kiwi, quýt, táo, chuối, dưa hấu, dừa…
2.5. Rau xanh
Rau xanh chứa nhiều chất xơ, Vitamin, chất chống oxy hóa giúp phòng chống bệnh tim mạch, ung thư, bệnh tiểu đường ở NCT. Chất xơ có trong rau xanh giúp kích thích tiêu hóa, cải thiện tình trạng táo bón – một trong những nguyên nhân gây nên chứng chán ăn ở NCT.
2.6. Uống đủ nước
Uống đầy đủ lượng nước làm giảm tình trạng táo bón, nhiễm trùng đường tiểu. Cần uống nước ngay cả khi không cảm thấy khát. Ngoài ra, nên uống ít mỗi lần, không nên uống quá nhiều trong cùng một lúc, uống nhiều hơn vào buổi sáng và ít hơn vào buổi tối để không phải đi tiểu đêm.