Chăm sóc người cao tuổi là việc không dễ dàng, đòi hỏi sự kiên nhẫn và sự thấu hiểu. Bên cạnh việc phải có thời gian bên cạnh chăm sóc, bạn cũng cần có những hiểu biết nhất định khi chăm sóc sức khỏe người già. Dưới đây Javilink sẽ gợi ý 10 cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hiệu quả tại nhà, giúp người cao tuổi không chỉ khoẻ về thể chất mà còn cả về tinh thần.
Tại sao cần chăm sóc người già đúng cách?
Người già sức khỏe suy yếu, thường dễ mắc các bệnh lý nguy hiểm như viêm phổi, tiểu đường, suy tim,…và nếu không được theo dõi và chăm sóc đúng cách sẽ dễ xảy ra các biến chứng và nguy hiểm đến tính mạng.
Người già thường mắc nhiều bệnh nguy hiểm nên cần được chăm sóc đúng cách
Bên cạnh những thay đổi về thể chất thì khi tuổi cao sức yếu, tâm lý và tinh thần của người già cũng sẽ có những thay đổi. Người già dễ cảm thấy cô đơn, buồn tủi, nếu quan tâm, chăm sóc không đúng cách có thể khiến họ dễ rơi vào trạng thái trầm cảm.
Do đó mà bạn nên tìm hểu cách chăm sóc người già hiệu quả nếu chăm sóc không đúng cách sẽ ảnh hưởng rất lớn tới cả sức khoẻ thể chất và tinh thần của người cao tuổi.
Sai lầm phổ biến khi chăm sóc người cao tuổi
Nhiều gia đình vẫn thường mắc sai lầm trong cách chăm sóc người già, dẫn đến tình trạng sức khoẻ của họ không tốt lên mà còn xấu đi. Dưới đây là một số sai lầm thường thấy:
- Ăn càng nhiều đồ bổ dưỡng càng tốt
Một số món ăn mà nhiều người nghĩ là “bổ dưỡng” nên dành cho người cao tuổi ăn như thịt quay, nội tạng động vật,…lại có hàm lượng cholesterol cao, có thể khiến người cao tuổi dễ bị tai biến, đột quỵ. Do chức năng tiêu hoá của người cao tuổi cũng giảm đi nên nhiều chất bổ dưỡng có thể khiến người cao tuổi bị thừa cân, béo phì, mỡ máu,…
- Hạn chế vận động vì sợ té ngã
Sự ngưng trệ trong cơ thể là nguyên nhân dẫn đến thoái hoá nên nếu người già ít vận động thì sức khoẻ cũng sẽ yếu hơn. Vận động là cách người cao tuổi hồi phục nhanh chóng sau các biến chứng của bệnh người già, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, xương khớp, hỗ trợ huyết áp ổn định,…
- Ít nói chuyện vì nghĩ người cao tuổi cần được nghỉ ngơi
Người già có sự thay đổi về tâm lý, họ luôn cảm thấy cô đơn và dễ tủi thân nên cần được tâm sự, chia sẻ và quan tâm thường xuyên. Vì vậy bạn nên chú ý đến đời sống tinh thần của họ, lắng nghe những điều họ nói, tạo cơ hội để họ được tham gia nhiều hoạt động dành cho người cao tuổi,…
Người già dễ cảm thấy cô đơn và tủi thân
10 cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại nhà
Cách chăm sóc người già về sức khỏe
Đảm bảo chế độ ăn uống dinh dưỡng
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý là cách chăm sóc người già hiệu quả. Người già thường nhai yếu và ăn uống không ngon miệng, hệ tiêu hoá hấp thụ kém. Đồng thời các bệnh lý tuổi già khiến sức khoẻ suy yếu, cân nặng sụt giảm. Vì vậy cần xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp dành cho người cao tuổi. Cần phải dựa trên tình trạng các bệnh lý mà người cao tuổi mắc phải để thiết kế thực đơn cho phù hợp.
Nên cho người cao tuổi ăn đủ ba bữa một ngày, có thêm một đến hai bữa phụ, các món ăn được thay đổi, trang trí, biến tấu để giúp họ ăn ngon miệng hơn. Các món ăn cũng nên được làm mềm và cắt nhỏ để người cao tuổi dễ ăn.
Tập thể dục hợp lý
Một cách chăm sóc người già đơn giản và hiệu quả khác là khuyến khích, hỗ trợ họ vận động, tập thể dục. Người cao tuổi nên tập thể dục thường xuyên mỗi ngày. Khởi đầu bằng những bài tập khởi độngnhẹ nhàng, sau đó tuỳ tình trạng sức khoẻ thể chất mà có những bài tập phù hợp, tránh vận động hoặc mang vác nặng. Các loại hình tập luyện có thể áp dụng cho người cao tuổi bao gồm:
- Đi bộ: giúp tăng cường sức khoẻ tim mạch
Đi dưới 70 bước/phút: dành cho những người cao tuổi sức khoẻ còn yếu, sau khi bị nhồi máu cơ tim
Đi 71-90 bước/phút: dành cho người cao tuổi có bệnh tim mạch nhẹ
Đi 91-110 bước/phút: dành cho người cao tuổi khoẻ mạnh
- Chạy chậm: khi mới chạy thì người cao tuổi không nên chạy quá 5-6 phút/ngày, chỉ nên duy trì nhịp chạy thích hợp của mình, không gắng sức hay chạy đua với người khác
- Bơi: đây là phương pháp rèn luyện toàn diện nhất, người cao tuổi nên bơi chậm và chỉ bơi trong khoảng thời gian ngắn
Bơi là phương pháp rèn luyện toàn diện nhất cho người cao tuổi
Điều trị các bệnh tật và dấu hiệu lão hóa
Lão hoá là quá trình tất yếu ở người già, và trước những lão hoá này cần có cách chăm sóc người già phù hợp:
- Điều trị lão hoá tim mạch:
Nên cho người cao tuổi tập luyện thường xuyên nhưng vẫn cần chú ý đến cường độ vận động, mới đầu nên vận động từ từ cho cơ thể thích nghi, sau đó mới chuyển sang cường độ vận động mới.
- Điều trị lão hoá chức năng hô hấp:
Hạn chế để người cao tuổi tiếp xúc với khói thuốc và các yếu tố độc hại. Thường xuyên tập luyện, chú ý đến chế độ dinh dưỡng và có những hoạt động phù hợp với tình trạng hô hấp của người cao tuổi.
- Điều trị lão hoá chức năng tiêu hoá
Cần xây dựng cho người cao tuổi chế độ ăn uống giàu chất xơ, đủ nước để ngăn ngừa rối loạn tiêu hoá. Với người cao tuổi không còn minh mẫn thì cần luyện tập thói quen đi đại tiện.
- Điều trị lão hoá chức năng xương khớp
Bổ sung thực phẩm giàu canxi và các loại thuốc tốt cho xương khớp nhưng cần sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
Điều trị bệnh tật phụ thuộc vào thuốc
Tác dụng của thuốc có thể thay đổi do sự thay đổi sinh lý trong cơ thể. Do đó mà tỉ lệ người già phản ứng thuốc ngày càng cao. Không chỉ vậy người già dễ ngộ độc thuốc do chức năng gan thận ngày càng kém làm chậm quá trình chuyển hoá và đào thải thuốc. Do đó mà cách chăm sóc người già đang sử dụng thuốc sẽ cần lưu ý một số điều như:
- Cần dùng thuốc cho người cao tuổi theo đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ
- Càng sử dụng ít thuốc càng tốt, liều lượng cho người già thường chỉ bằng một nửa so với người trẻ
- Nên dùng các đường thuốc đơn giản và mang lại hiệu quả cao như: dán ngoài da, tiêm bắp, tiêm dưới da, tiêm tĩnh mạch,…
- Nên tuân thủ thời gian dùng thuốc vì uống sai quy cách có thể không có tác dụng hoặc ảnh hưởng ngược lại
Nên cho người già uống thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ
Cách chăm sóc người già về sinh hoạt
Tạo môi trường sống an toàn và thuận tiện
Người già thường mắc các bệnh từ đơn giản như chóng mặt, ngất hay các bệnh và di chứng nguy hiểm như liệt, bệnh parkinson, tiền đình,… và đây là nguyên nhân khiến người cao tuổi dễ té ngã. Chính vì vậy với những người cao tuổi mắc các bệnh trên thì cần có xe, nạng hỗ trợ và có người đi bên cạnh để dìu, đỡ.
Ngoài ra khi tuổi cao, các chức năng nghe nhìn hay phản xạ của người cao tuổi cũng đều kém đi. Vì vậy nên để người cao tuổi đi với tốc độ chậm, đặc biệt là khi đi qua các ngã ba, ngã tư.
Hỗ trợ người già trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày
Người cao tuổi dễ mất ngủ nên cần lưu ý các cách chăm sóc người già dễ ngủ và ngủ ngon hơn.
- Thiết kế không gian ngủ yên tĩnh, ít ánh sáng
- Không kê gối quá cao
- Nếu muốn ngồi dậy thì không nên nhấc đầu đột ngột mà nghiêng người, chống tay rồi từ từ ngồi dậy. Như vậy sẽ hạn chế thiếu máu đột ngột
Với người cao tuổi có thể đi lại được, nên khuyến khích họ tự đi vệ sinh trong toilet, đây cũng là một bài tập tự chủ, giúp những người cao tuổi sau các biến chứng có thể phục hồi nhanh hơn. Còn với người cao tuổi không đi lại được, sẽ cần có người bên cạnh để dìu, nâng đỡ.
Hỗ trợ giao tiếp và kết nối xã hội
Người cao tuổi cũng có nhu cầu tham gia các hoạt động xã hội để nâng cao đời sống tinh thần. Việc được tiếp xúc với nhiều người sẽ giúp họ cảm thấy thư giãn và thoải mái, họ có thể cùng chia sẻ những câu chuyện cuộc sống cũng như bệnh tật. Khi tham gia các hoạt động xã hội, người cao tuổi sẽ giảm bớt được sự chán nản và mệt mỏi, thay vào đó là họ sẽ hạn chế được những suy nghĩ tiêu cực, dễ cảm thông và sẻ chia hơn.
Tham gia các hoạt động xã hội sẽ giúp người cao tuổi vui vẻ lạc quan hơn
Hiện nay có nhiều hội nhóm và hoạt động dành cho người cao tuổi tại các địa phương như: hội cựu chiến binh, hội người cao tuổi, tổ dân phố, câu lạc bộ nấu ăn, câu lạc bộ đọc sách, câu lạc bộ dưỡng sinh, câu lạc bộ yoga,…
Hỗ trợ tinh thần
Trong các cách chăm sóc người già thì ngoài chăm sóc sức khoẻ thể chất thì còn phải chú ý cả về sức khoẻ tinh thần. Tuổi càng cao thì người già sẽ càng có những thay đổi về mặt tâm lý. Họ luôn cảm thấy cô đơn, buồn tủi, dễ cáu gắt cộng với những áp lực về bệnh tật khiến họ cảm thấy chán nản, buông xuôi và lâu dần có thể dẫn đến trầm cảm. Chính vì vậy sức khỏe tinh thần của người cao tuổi cũng cần được quan tâm và cần chú ý những điều sau để chăm sóc họ một cách tốt nhất
- Nên kiên nhẫn lắng nghe người cao tuổi, không nên cố chứng minh là họ sai
- Chia sẻ cảm xúc với người cao tuổi
- Tạo cho người cao tuổi có được không gian riêng để họ làm những điều họ muốn
- Tạo điều kiện cho họ tham gia các hoạt động giải trí đều đặn, thường xuyên
- Cùng họ chơi trò chơi, đọc báo,…giúp họ có những suy nghĩ tích cực
- Tránh nói những điều tiêu cực trước mặt người cao tuổi
Cách chăm sóc người già về mặt tâm lý và tinh thần cho người cao tuổi cũng cần sự tế nhị và khéo léo. Như vậy tinh thần của họ cũng vui vẻ, lạc quan hơn, từ đó mà sức khoẻ cũng được cải thiện tốt hơn.
Cách chăm sóc người già về vệ sinh
Tắm rửa đúng cách
Khi tắm cho người già nên để người già tự kiểm tra nhiệt độ nước để họ đảm bảo không bị quá nóng hay quá lạnh. Không nên giúp đỡ những việc người cao tuổi không thực sự cần trong lúc tắm bởi những việc họ có thể tự làm sẽ giúp họ vui vẻ và tự tin hơn.Trong lúc tắm cho người cao tuổi bạn nên kiểm tra da để xem có vết loét hay phát ban nào không. Đồng thời bạn cũng nên nói trước với họ bạn chuẩn bị làm gì tiếp theo để họ không giật mình.
Chăm sóc sức khỏe răng miệng và các bộ phận khác trên cơ thể
- Vệ sinh răng miệng
Người cao tuổi nên được vệ sinh răng miệng sau mỗi bữa ăn, đặc biệt là với người dùng răng giả. Nên mua thêm dụng cụ để bàn chải dài, giúp người cao tuổi dễ cầm nắm hơn. Bên cạnh đó, bàn chải điện cũng sẽ là một gợi ý phù hợp dành cho bạn bởi nó giúp làm sạch răng mà không tốn nhiều công sức, hữu ích cho việc bạn hỗ trợ người cao tuổi vệ sinh răng miệng.
- Vệ sinh móng
Nên vệ sinh móng cho người cao tuổi sau khi tắm vì lúc này móng của họ sẽ mềm hơn. Không nên cắt da thừa vì như vậy sẽ dễ gây nhiễm trùng. Với người cao tuổi bị tiểu đường hay có các vấn đề liên quan đến móng thì khi vệ sinh sẽ cần sự tư vấn hỗ trợ của bác sĩ.
- Gội đầu
Nên dùng loại dầu gội chuyên dụng dành cho người cao tuổi giúp họ giảm rụng tóc, tăng lưu thông máu. Tuy nhiên không nên gội đầu khi người cao tuổi đang ốm sốt.
- Rửa mặt
Lau mặt thường xuyên sẽ loại bỏ bụi bẩn và chất nhờn trên mặt, giúp người cao tuổi thấy thoải mái hơn. Nên sử dụng nước ấm và lau nhẹ nhàng, chú ý đến cả phần cổ và gáy của họ.
Chăm sóc người già cần lưu ý điều gì?
Chăm sóc người già là việc làm không hề đơn giản, vì vậy trong các cách chăm sóc người già, bạn cần có những lưu ý như:
- Không nên để người già có cảm giác tủi thân
Người già luôn có sự thay đổi về mặt tâm lý. Việc khó hòa nhập với thế hệ sau cùng với sức khỏe bệnh tật ngày càng yếu khiến họ dễ cáu gắt, luôn cảm thấy cô đơn, thấy mình bị dư thừa. Chính vì vậy nên tạo cho họ cảm giác gần gũi, cảm giác được sẻ chia, lắng nghe,… để họ không bị tủi thân.
- Cần lưu ý khi thấy người già ăn uống kém hơn
Chức năng tiêu hoá cũng như vị giác của người già ngày càng kém đi. Vì vậy nếu thấy họ ăn uống kém hơn, bạn cần chú ý về thực đơn hàng ngày, nên sáng tạo thêm nhiều món khác nhau để họ thay đổi khẩu vị, đồng thời vẫn chú trọng việc thực đơn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng và phù hợp với sức khỏe của họ.
- Không nên để người già phát bệnh rồi mới gặp bác sĩ
Cơ thể người già luôn ẩn chứa nhiều bệnh, khi các triệu chứng thể hiện ra bên ngoài cũng là lúc bệnh đã trở nặng hoặc xảy ra các biến chứng của bệnh. Vì vậy nên đưa người già đi khám định kỳ 3-6 tháng một lần để có thể phát hiện ra các bệnh mà họ mắc phải, từ đó có phương án điều trị kịp thời.
Nên đưa người cao tuổi đi khám sức khỏe định kỳ
Chăm sóc người già không chỉ đòi hỏi bạn cần có những hiểu biết nhất định mà còn cần phải có đủ thời gian chăm sóc. Tại Javilink, chúng tôi cung cấp cho bạn hai giải pháp: sử dụng dịch vụ chăm sóc người già tại viện dưỡng lão của Javilink để được chăm sóc một cách toàn diện hoặc chăm sóc người già tại nhà dưới sự tư vấn, hỗ trợ từ xa của các bác sĩ có chuyên môn cao.
Javilink hy vọng qua bài viết trên sẽ giúp cho mọi người nắm được các cách chăm sóc người già để có thể giúp ông bà, cha mẹ có sức khỏe thể chất và tinh thần ngày càng tốt hơn. Để biết thêm thông tin chi tiết về các vấn đề chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, hãy liên hệ hotline của viện dưỡng lão Javilink 1900 633 826 để nhận tư vấn và hỗ trợ nhé!