Sa sút trí tuệ người cao tuổi ngày càng trở nên phổ biến. Căn bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và nhận biết ra sao? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Javilink để biết thêm thông tin nhé!
Sa sút trí tuệ người cao tuổi là gì?
Sa sút trí tuệ là một hội chứng suy giảm trí nhớ, suy nghĩ, hành vi và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Bệnh này không chỉ tác động xấu đến thể chất, tâm lý xã hội và kinh tế của người bị sa sút trí tuệ mà còn cả với những người chăm sóc họ.
Nguyên nhân dẫn đến sa sút trí tuệ người cao tuổi
Sa sút trí tuệ do thoái hóa
Alzheimer là bệnh lý phổ biến nhất gây sa sút trí tuệ tiến triển ở người lớn tuổi. Bệnh này chiếm 60% – 80% các trường hợp bệnh nhân bị sa sút trí tuệ. Nguyên nhân là do các mảng Amyloid và các búi sợi tơ thần kinh trong não của những bệnh nhân này làm hỏng các tế bào thần kinh khỏe mạnh và các sợi kết nối chúng.
Alzheimer là bệnh lý phổ biến nhất gây sa sút trí tuệ tiến triển ở người lớn tuổi
Tùy vào từng thể sa sút trí tuệ mà có thể có các nguyên nhân gây bệnh tương ứng như:
- Sa sút trí tuệ mạch máu
Tổn thương ở các mạch cung cấp máu cho não có thể dẫn tới đột quỵ hoặc làm tổn thương não theo những cách khác nhau, như làm thoái hóa chất trắng của não.
- Sa sút trí tuệ thể Lewy
Ở dạng này, những khối protein bất thường giống như quả bóng sẽ hình thành trong não gây sa sút trí tuệ, khiến người bệnh mộng du, ảo giác, giảm sự tập trung và chú ý, giảm khả năng phối hợp, run và cứng đơ.
- Sa sút trí tuệ vùng trán
Bệnh xảy ra do sự phân hủy của các tế bào thần kinh hoặc do sự kết nối của tế bào thần kinh ở thùy trán và thái dương. Ở thể này, bệnh nhân thường mất ổn định trong hành vi, tính cách, suy nghĩ, ngôn ngữ và cử động.
- Sa sút trí tuệ hỗn hợp
Nguyên nhân gây ra thể này là do người bệnh mắc nhiều loại bệnh cùng lúc, ví dụ như bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ mạch máu.
Ngoài ra, tình trạng đột biến gen ở người mắc bệnh Huntington, những ảnh hưởng từ bệnh Parkinson cũng khiến một số tế bào thần kinh trong não và tủy sống bị thải loại, dẫn đến suy giảm nghiêm trọng về kỹ năng tư duy (nhận thức).
Sa sút trí tuệ không do thoái hóa
- Chấn thương sọ não
Chấn thương đầu lặp đi lặp lại, thường ở những võ sĩ quyền anh, cầu thủ bóng đá hoặc binh lính,… có thể khiến não bị tổn thương, gây sa sút trí tuệ. Sau khi bị ngã, những người cao tuổi có thể gặp tình trạng máu tụ dưới màng cứng, gây ra các triệu chứng của bệnh sa sút trí tuệ.
Chấn thương sọ não có thể gây ra sa sút trí tuệ
- Các bệnh nội tiết
Những người có vấn đề về tuyến giáp, đường huyết thấp, quá ít hoặc quá nhiều natri hoặc canxi, hấp thụ vitamin B12 kém có thể phát triển các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ.
- U não
Sự xuất hiện của các khối u não có thể gây chèn ép, tổn thương các thần kinh dẫn đến sa sút trí tuệ.
- Thiếu oxy
Ngưng thở khi ngủ nghiêm trọng, hen suyễn, đau tim… là các tình trạng khiến các mô cơ quan không nhận đủ oxy, có thể dẫn đến sa sút trí tuệ.
- Não úng thủy
Tình trạng các tâm thất trong não mở rộng, gây ra các vấn đề về đi lại, khó tiểu và sa sút trí tuệ.
- Thiếu dinh dưỡng
Nước, vitamin B1, B6, B12, vitamin E,… rất quan trọng đối với khả năng ghi nhớ. Tình trạng mất nước, thiếu hụt các khoáng chất trong chế độ ăn có thể gây ra các triệu chứng sa sút trí tuệ.
- Thuốc
Một số loại thuốc có thể có thể có tác dụng phụ, gây ra các triệu chứng giống như sa sút trí tuệ.
- Tiếp xúc với chất độc
Thuốc trừ sâu, chì, rượu mạnh, chất kích thích,… có thể là những chất độc dẫn đến các triệu chứng của chứng sa sút trí tuệ.
Triệu chứng của sa sút trí tuệ
- Giai đoạn đầu
Các triệu chứng phổ biến bao gồm hay quên, không rõ ngày tháng, trở nên lạc lõng giữa những nơi quen thuộc. Bác sĩ Trung cho biết, mọi người thường bỏ qua giai đoạn đầu của bệnh do các biểu hiện không rõ ràng, mới ở mức độ nhẹ nên rất dễ lầm tưởng với các triệu chứng “đãng trí” bình thường chẳng hạn như phụ nữ hay quên sau sinh do thiếu sắt hoặc khả năng nhớ kém hơn khi về già. Song chủ quan và sai lầm trong việc chẩn đoán này làm mất đi cơ hội được điều trị và phục hồi của người bệnh.
- Giai đoạn giữa
Khi sa sút trí tuệ tiến triển đến giai đoạn giữa, các dấu hiệu và triệu chứng trở nên rõ ràng hơn bao gồm không thể nhớ các sự kiện gần hoặc tên mọi người, trở nên lạc lõng trong nhà, gặp khó khăn trong giao tiếp, cần được người khác hỗ trợ trong việc chăm sóc bản thân, hay đi lang thang và lặp đi lặp lại một câu hỏi.
- Giai đoạn muộn
Giai đoạn cuối của sa sút trí tuệ, người bệnh gần như sống phụ thuộc vào gia đình vì không thể hoạt động. Các triệu chứng bao gồm rối loạn trí nhớ nghiêm trọng, không biết về thời gian và địa điểm, khó nhận ra người thân và bạn bè, ngày càng cần người khác chăm sóc cho mình, gặp khó khăn khi đi bộ, thường xuyên kích động và gây hấn.
Người sa sút trí tuệ giai đoạn cuối gần như sống phụ thuộc vào người khác
Cách chăm sóc người cao tuổi bị sa sút trí tuệ
Người cao tuổi nói chung và người già bị sa sút trí tuệ nói riêng rất cần được quan tâm và chăm sóc đúng cách để có thể cải thiện sức khỏe, tăng cường hoạt động của não bộ, phòng ngừa tình trạng suy giảm trí nhớ và một số chức năng khác. Các biện pháp gồm:
– Cho người bệnh ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm nhiều đường và cholesterol nạp vào cơ thể, ăn nhiều rau quả tươi để kiểm soát huyết áp
– Không cho người bệnh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia
– Động viên, khuyến khích người bệnh tập thể dục nhẹ nhàng nhưng thường xuyên, đều đặn
– Khuyến khích người bệnh chủ động và tự lập, chỉ hỗ trợ khi thực sự cần thiết
– Nhắc nhở, theo dõi việc uống thuốc, giúp bệnh nhân giữ tinh thần thoải mái và ổn định
Trên đây là những thông tin về chứng sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi, hi vọng đã giúp bạn có thêm kiến thức để chăm sóc bản thân hoặc những người thân yêu. Nếu bạn cần thêm các thông tin liên quan, hãy liên hệ hotine 1900 633 826 của Javilink để được tư vấn và hỗ trợ nhé!