Tất cả những thay đổi về thể chất, trí tuệ và tâm lý ở người cao tuổi đều làm suy giảm chất lượng cuộc sống và thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng. Đó là lý do tại sao phải chăm sóc sức khỏe và đời sống người cao tuổi.
Thực trạng sức khỏe và đời sống người cao tuổi hiện nay
Người cao tuổi thường bị các bệnh mãn tính không lây như: xương khớp, tim mạch và huyết áp, rối loạn tiểu tiện; những bệnh tật phát sinh như: sa sút tinh thần và trầm cảm… có xu hướng tăng.
Hiện nay, người cao tuổi chưa có thói quen khám bệnh định kỳ vì vậy khi phát hiện bệnh thường ở giai đoạn muộn, nguy cơ khuyết tật cũng rất cao, thường gặp nhất là khuyết tật về mất thị lực và thính lực. Các bệnh về tim mạch, ung thư và hô hấp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với nhóm dân số từ 60 tuổi trở lên.
Mặc dù phải đối mặt với gánh nặng về sức khỏe nhưng việc tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe lại đang gặp hạn chế và có sự khác biệt lớn giữa khu vực nông thôn, miền núi với thành thị. Bên cạnh đó, đời sống vật chất của nhiều người cao tuổi trên địa bàn vùng sâu vùng xa còn rất khó khăn…
Sức khỏe và đời sống người cao tuổi hiện nay cần được chú trọng nhiều hơn
Cách chăm lo sức khỏe và đời sống người cao tuổi
Khi chăm lo sức khỏe và đời sống người cao tuổi thì cần chú ý đến những vấn đề sau:
Chăm sóc hệ tim mạch
Theo quá trình lão hóa, cơ tim chúng ta sẽ làm việc kém hiệu quả đi, sẽ gặp khó khăn khi cố gắng bơm máu đi khắp cơ thể. Bên cạnh đó, các mạch máu cũng kém đàn hồi, cộng với sự lắng đọng lipid trong thành mạch tạo thành mảng xơ vữa. Điều này dẫn đến thành mạch cứng hơn, tim càng khó khăn khi bơm máu qua các mạch máu này. Do đó, người cao tuổi dễ bị mắc bệnh tăng huyết áp và các bệnh tim mạch khác.
Để phòng chống các bệnh tim mạch và có một trái tim khỏe mạnh, người cao tuổi cần duy trì hoạt động thể chất hàng ngày, như đi bộ, bơi lội và các hoạt động khác. Nên ăn chế độ ăn lành mạnh như nhiều trái cây, rau, và ngũ cốc nguyên hạt. Nếu là người hút thuốc lá thì nên bỏ thuốc lá, nếu cần nên tư vấn ý kiến của bác sĩ thêm về vấn đề bỏ thuốc lá. Nếu thực hiện được những điều này, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ giảm nhanh chóng.
Chăm sóc về hệ cơ-xương-khớp
Theo tuổi tác, xương sẽ giảm về kích thước và trọng lượng, làm cho chúng bị yếu và dễ bị gãy. Chiều cao người cao tuổi sẽ giảm một ít so với tuổi trưởng thành. Các cơ cũng trở nên yếu và kém đàn hồi, làm cho toàn cơ thể cũng sẽ yếu đi và mất đi sự cân bằng trong tư thế. Các khớp thoái hóa do tuổi già cũng giảm khả năng chịu tải cơ thể.
Để duy trì hệ cơ-xương-khớp khỏe mạnh, cần bổ sung Calci và vitamin D trong chế độ ăn hàng ngày. Duy trì hoạt động thể lực cũng làm cho xương cứng chắc hơn, giảm nguy cơ loãng xương, đồng thời làm cho các cơ cũng giữ được sức mạnh, dẻo dai, bảo vệ được các khớp khỏi tổn thương thêm, duy trì sự linh hoạt và cân bằng của tư thế.
Xương khớp là một vấn đề cần chú ý khi chăm sóc sức khỏe và đời sống người cao tuổi
Chú ý về các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa
Táo bón là triệu chứng phổ biến ở người cao tuổi. Các yếu tố dễ gây táo bón là chế độ ăn thiếu chất rau, xơ, uống không đủ nước và thiếu hoạt động thể lực. Một số thuốc mà người cao tuổi đang dùng cũng gây bón như thuốc lợi tiểu hoặc thuốc sắt bổ sung. Một số bệnh mạn tính như đái tháo đường, ruột dễ bị kích thích cũng là nguyên nhân gây táo bón.
Để phòng táo bón, cần uống nhiều nước, ăn nhiều chất rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Duy trì hoạt động thể lực. Cần nhớ là không được nín đi tiêu. Nếu nghi ngờ do thuốc cần hỏi bác sĩ để điều chỉnh thuốc đang uống.
Chú ý về bàng quang và đường tiểu
Tiểu không tự chủ là vấn đề thường gặp ở người cao tuổi. Thường có liên quan đến tình hình sức khỏe khác như tình trạng béo phì, táo bón, ho mạn tính, mãn kinh ở nữ và phì đại tiền liệt tuyến ở nam.
Để phòng chống tiểu không tự chủ, có thể tập đi tiểu nhiều lần trong ngày, giảm cân nếu béo phì, cai thuốc lá ở người hút thuốc lá. Một số động tác tập cơ đáy chậu cũng giúp giảm vấn đề tiểu không tự chủ. Cần đi khám bác sĩ để có điều trị thích hợp.
Chăm sóc về trí nhớ
Trí nhớ có khuynh hướng giảm dần ở người cao tuổi, do số lượng tế bào thần kinh giảm theo quá trình lão hóa, làm cho khả năng học hỏi ở người cao tuổi chậm đi, khả năng nhớ các từ ngữ và tên gọi giảm rõ rệt.
Người cao tuổi nên duy trì hoạt động thể lực hàng ngày và chế độ ăn hợp lý cũng giúp có một trí nhớ tốt khi về già, nó cũng giúp người cao tuổi hòa nhập cộng đồng xã hội và có trạng thái tinh thần tốt nhất.
Chăm sóc về cơ quan thính giác và thị giác
Do lão hóa, mắt người cao tuổi cũng có những thay đổi rõ như có sự giảm tiết nước mắt, teo võng mạc, đục thủy tinh thể, gặp khó khăn khi nhìn những vật ở gần, giảm thích nghi với sự thay đổi ánh sáng, sợ ánh sáng chói… Khả năng nghe giảm sút, nhất là với những âm sắc cao hay ở nơi ồn ào đông người.
Nên đưa người cao tuổi đi khám tai và mắt định kỳ. Tuân theo các hướng dẫn của bác sĩ như mang kính lão, máy trợ thính hay các dụng cụ hỗ trợ khác. Mang kính râm khi ra ngoài, bảo vệ tai khi ở nơi có tiếng động lớn hay những nơi ồn ào.
Chăm sóc răng, miệng
Người cao tuổi bắt đầu thấy khô miệng, lợi (nướu) kém chất lượng, để lộ chân răng. Do lượng nước bọt có giảm sút, răng và lợi dễ bị mảng bám răng và nhiễm khuẩn. Răng trở nên sẫm màu, yếu hơn và dễ gãy.
Người cao tuổi nên đánh răng ngày hai lần, vệ sinh kẽ răng cẩn thận ít nhất ngày một lần, định kỳ kiểm tra răng miệng ở cơ sở nha khoa.
Chăm sóc da cho người cao tuổi
Cùng với tuổi tác, da người cao tuổi trở nên mỏng, kém đàn hồi, dễ bị tổn thương, trầy xước. Do giảm sản xuất chất nhờn, da khô hơn, xuất hiện nếp nhăn ngày càng nhiều. Người cao tuổi thường dễ xuất hiện bầm tím trên da hơn. Các đốm đen xuất hiện ngày càng nhiều, đôi lúc trông như đồi mồi trên da.
Nên tắm nước ấm, không quá nóng. Khi ra ngoài, cần dùng kem chống nắng và mang quần áo chống nắng. Nếu là người hút thuốc lá thì cần cai thuốc, vì thuốc lá làm cho da bị tổn thương, dễ xuất hiện vết nhăn da.
Duy trì cân nặng hợp lý
Duy trì cân nặng lý tưởng hoặc giảm cân nếu bị quá cân, béo phì là điều khó thực hiện ở người cao tuổi. Vì vậy khi chăm sóc sức khỏe và đời sống người cao tuổi thì cần chú ý vấn đề này. Ở người cao tuổi, mô cơ teo nhỏ đi, thay vào đó mô mỡ được tích tụ ngày càng nhiều. Vì mô mỡ tiêu hao năng lượng ít hơn mô cơ, người cao tuổi cần giảm năng lượng ăn vào, tăng hoạt động thể lực để duy trì cân nặng lý tưởng.
Người cao tuổi cần duy trì thói quen hoạt động thể lực hàng ngày kết hợp chế độ ăn lành mạnh. Không nên ăn quá nhiều theo ý thích.
Chăm sóc sức khỏe tinh thần
Những biến đổi về tâm lý, tình cảm ở người cao tuổi cũng có nhiều chiều hướng và đa dạng. Riêng những người có sức khỏe thể chất không tốt, thiếu rèn luyện tu dưỡng, có thể có những biến đổi về tính tình so với lúc còn trẻ.
Khi chăm sóc sức khỏe và đời sống người cao tuổi thì không thể bỏ qua chăm sóc về mặt tinh thần
Một số người trở nên thờ ơ với mọi người xung quanh, ngại cái mới, ngại mọi sự thay đổi, sống nội tâm. Cảm xúc, tình cảm có những đáp ứng khác với lúc trẻ. Nhưng phần lớn, những người có sức khỏe tốt, không bệnh tật, có luyện tập giữ gìn sức khỏe, mọi hoạt động tâm lý, tư duy được gần như người trẻ. Các cụ vẫn duy trì phong thái vui vẻ lạc quan, yêu đời, rộng rãi, hài hòa, vui sống cùng con cháu, bà con, xóm làng.
Ngoài ra, người cao tuổi cũng nên đề phòng, tránh tai nạn, té ngã xảy ra, thường xuyên kiểm tra sức khỏe, phòng và chữa bệnh kịp thời, luôn cố gắng duy trì trạng thái tinh thần thoải mái nhất có thể.
Javilink hy vọng bài viết trên giúp bạn nắm được các cách chăm sóc sức khỏe và đời sống người cao tuổi. Nếu bạn cần thêm các thông tin liên quan, hãy liên hệ hotline 1900 633 826 để được tư vấn và hỗ trợ.