Tiểu không kiểm soát ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và tinh thần của người cao tuổi, nếu không điều trị kịp thời và hợp lý có thể xảy ra các tình trạng vô cùng nghiêm trọng. Vì vậy hãy cùng Javilink tìm hiểu ngay 4 cách khắc phục bệnh tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi để có thể chăm sóc và phục hồi cho họ một cách hiệu quả nhất nhé!
Bệnh tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi là gì?
Tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi (tiểu không tự chủ) là tình trạng nước tiểu rò rỉ không tự chủ, xảy ra rất phổ biến, đặc biệt ở nữ giới.
Tiểu không kiểm soát là tình trạng rò rỉ nước tiểu không tự chủ
Tiểu tiện không tự chủ ở người cao tuổi có liên quan trực tiếp với các yếu tố đường tiết niệu dưới. Trong quá trình đi tiểu thì các cơ bên trong bàng quang sẽ thắt chặt để đưa nước tiểu vào ống niệu đạo còn cơ quanh niệu đạo cũng sẽ có sự giãn ra để thải nước tiểu ra ngoài. Khi các cơ bên trong và xung quanh của bàng quang hoạt động không bình thường thì sẽ dẫn đến việc rò rỉ nước tiểu.
Dấu hiệu nhận biết tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
Các triệu chứng tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi sẽ phụ thuộc vào loại bệnh, cụ thể:
- Tiểu gấp không kiểm soát
Triệu chứng của tình trạng này là người bệnh cần đi tiểu khẩn cấp và chưa kịp vào nhà vệ sinh đã tiểu. Đây là tình trạng phổ biến thường thấy nhất của tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi và nguyên nhân chính là do sự hoạt động quá mức của bàng quang.
- Tiểu không tự chủ hoàn toàn
Tiểu không tự chủ hoàn toàn do các nguyên nhân như sau đột quỵ, tổn thương tuỷ sống hay tổn thương thần kinh ngoại biên,…làm rối loạn chức năng bàng quang, khiến bàng quang rò rỉ liên tục cả ngày lẫn đêm.
- Tiểu không tự chủ gắng sức
Đây là tình trạng phổ biến hơn ở nữ giới, khi người bệnh gắng sức ho, hắt hơi, cười, leo cầu thang, khiêng đồ nặng,…sẽ đau bụng và rò rỉ nước tiểu. Đối tượng thường mắc tình trạng này là nam giới sau phẫu thuật tiền liệt tuyến hoặc phụ nữ béo phì, mãn kinh hoặc sinh con nhiều lần.
- Tiểu không kiểm soát do tràn đầy
Khi bàng quang bị suy yếu co bóp hoặc bị tắc nghẽn đường tiết niệu thì người bệnh sẽ luôn cảm thấy cần đi tiểu thường xuyên , tiểu són từng đợt, không thể đi tiểu bình thường, mỗi lần chỉ đi tiểu được một lượng rất nhỏ.
- Rối loạn chức năng không tự chủ
Sau biến chứng của đột quỵ hoặc viêm khớp, rối loạn thần kinh thì người bệnh muốn đi tiểu nhưng lại không thể kiểm soát và thực hiện đi vệ sinh được.
- Tiểu không kiểm soát hỗn hợp
Tiểu không kiểm soát hỗn hợp thường xảy ra ở người rối loạn thần kinh, sa sút trí tuệ nặng hoặc mắc Parkinson và nó sẽ bao gồm tất cả các triệu chứng của các loại trên.
Ảnh hưởng của tiểu không kiểm soát
Tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ , khiến họ cảm thấy mặc cảm và tự ti, thậm chí có thể dẫn đến rối loạn tâm thần.
Tiểu không kiểm soát dễ khiến người cao tuổi mặc cảm
Khi mắc tiểu không kiểm soát, người cao tuổi có nguy cơ nhiễm khuẩn niệu ngược dòng và có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn mụ thận, suy thận hay tăng huyết áp,…nếu không điều trị kịp thời.
>> Xem thêm:
Nguyên nhân người già bị tiểu không kiểm soát
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi, có thể kể đến các nguyên nhân điển hình như:
- Do nhiễm trùng đường tiết niệu khiến người cao tuổi đau và nóng rát mỗi khi đi tiểu, tiểu gấp và tiểu không kiểm soát
- Do tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc trầm cảm, thuốc lợi tiểu hay thuốc dị ứng,…có thể dẫn đến tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
- Do người cao tuổi gặp khác tình trạng như liệt, khó di chuyển dẫn đến hạn chế vận động
- Do sự rối loạn tâm lý: stress, trầm cảm hoặc mê sảng dẫn đến người già thiếu tỉnh táo, không đi tiểu đúng giờ dẫn đến tiểu không kiểm soát
- Do suy tim hoặc tăng đường huyết khiến lượng nước tiểu tăng không ngừng.
- Do viêm teo âm đạo/niệu âm đạo: các mô tiết niệu và sinh dục co rút dẫn đến tiểu không kiểm soát ở phụ nữ cao tuổi
- Do sự rối loạn ở bàng quang, cơ bàng quang bị yếu
- Do táo bón khiến việc thải nước tiểu từ bàng quang cũng bị hạn chế, dẫn đến tiểu không kiểm soát
- Do các bất thường ở đường tiểu như có sỏi, có u hoặc các bệnh về tiền liệt tuyến như viêm, u hay ung thư.
Chuẩn đoán tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
Để chuẩn đoán bệnh tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi, trước tiên bác sĩ sẽ khám xét sức khoẻ, hỏi về bệnh sử để xác định thời gian cũng như mức độ của bệnh, sau đó sẽ tiến hành một số phương pháp chuẩn đoán như:
- Siêu âm bàng quang: phương pháp này sẽ dùng một ống thông đặt vào bàng quang để dẫn lưu và đo lượng nước tiểu còn lại
- Chụp X-quang: phương pháp được thực hiện ngay khi người bệnh đi tiểu để thu hình ảnh chi tiết của hệ thống đường tiết niệu
- Kiểm tra niệu động học: phương pháp này sẽ dùng một ống thông làm đầy nước trong bàng quang để đo áp lực của bàng quang trong các trạng thái rỗng, đầy và nghỉ, từ đó đánh giá được sức chứa và khả năng hoạt động của bàng quang
- Nội soi bàng quang: phương pháp này sẽ giúp kiểm tra được hoạt động của bàng quang, các khối u hay sỏi hoặc ung thư.
4 Cách điều trị tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
Trị liệu hành vi
Trị liệu hành vi là phương pháp được ưu tiên hàng đầu trong điều trị tiểu không kiểm soát người cao tuổi, phương pháp này sẽ bao gồm:
- Thay đổi thói quen đi tiểu
Cơ chế làm rỗng của bàng quang sẽ diễn ra hiệu quả hơn khi người cao tuổi có thể kéo dài khoảng thời gian giữa các lần đi tiểu
- Thực hiện các bài tập cơ sàn chậu
Giúp tăng cường các cơ này và từ đó có thể giúp quá trình tiểu tiện diễn ra một cách thuận lợi hơn.
Các bài tập cơ sàn chậu sẽ giúp cải thiện tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
- Quản lý chế độ ăn uống
Mặc dù không chữa khỏi chứng tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi nhưng nó có thể cải hiện khả năng kiểm soát bàng quang một cách hiệu quả. Với phương pháp này thì người cao tuổi nên hạn chế đồ cay, rượu bia, đồ uống có ga, trà, sữa, mật ong,…
Thuốc
Kết hợp với phương pháp trị liệu hành vi thì sẽ thường sử dụng thêm các loại thuốc để điều trị tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi. Các loại thuốc sẽ gồm:
- Thuốc kháng Cholinergic:
Bên cạnh tác dụng điều trị tiểu không kiểm soát thì loại thuốc này có các tác dụng phụ thường gặp như khô miệng hoặc táo bón, mờ mắt hay thậm chí rối loạn tâm thần.
- Thuốc kháng sinh:
Cơ chế hoạt động của thuốc kháng sinh là thắt chặt các cơ xung quanh bàng quang.Khi người cao tuổi mắc chứng đi tiểu không tự chủ do nhiễm trùng đường tiết niệu hay viêm tuyến tiền liệt thì sẽ thường sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị.
Thiết bị y tế
Một số thiết bị y tế có thể sử dụng để điều trị tiểu không kiểm soát ở người già là nữ giới như:
- Chèn niệu đạo
Để người cao tuổi có thể kiểm soát được tiểu tiện trong quá trình hoạt động hay tập thể dục thì sẽ dùng đến miếng chèn đặt vào niệu đạo. Tuy nhiên để đảm bảo vấn đề sức khỏe và vệ sinh thì người cao tuổi chỉ được phép sử dụng tối đa 8 giờ.
- Vòng nâng cổ tử cung
Vòng nâng cổ tử cung có nhiều kích thước khác nhau, được đặt trong âm đạo hoạt động như một màng ngăn để kiểm soát bàng quang. Sau khi đặt vòng thì người cao tuổi sẽ được kiểm tra và làm sạch định kỳ 3 tháng/lần
Phẫu thuật
Khi sử dụng tất cả các phương pháp trên mà vẫn không cải thiện được chứng tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi thì phẫu thuật sẽ là giải pháp điều trị cuối cùng. Người cao tuổi sẽ được thực hiện một số thủ thuật như: đặt băng nâng niệu đạo, cơ thắt nước tiểu nhân tạo hoặc thủ thuật Colposuspension,…
Cách phòng ngừa tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi
Một số giải pháp đơn giản dưới đây sẽ giúp kiểm soát chứng tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi ngay từ ban đầu.
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh cho người cao tuổi, hạn chế các thực phẩm như: đồ cay, rượu bia, trà, cà chua,… vì các thực phẩm này dễ dẫn đến tiểu không kiểm soát, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ để hạn chế táo bón.
- Để đảm bảo tần suất đi tiểu thì người cao tuổi nên uống đủ nước mỗi ngày
- Hạn chế tình trạng thừa cân, béo phì
- Không nên nhịn tiểu vì như vậy sẽ làm mòn và nhiễm trùng bàng quang
- Nên tăng cường thể dục thể thao, đặc biệt là tập các bài cho cơ sàn chậu.
Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi là việc không hề đơn giản vì ngoài việc phải dành thời gian thì cũng cần có sự hiểu biết về các bệnh người già để có cách chăm sóc phù hợp.
Javilink hy vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn có thêm thông tin về bệnh tiểu không kiểm soát ở người cao tuổi. Nếu bạn không có đủ thời gian chăm sóc hoặc cần được hỗ trợ hỗ trợ trong cách chăm sóc thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi. Javilink bên cạnh việc cung cấp dịch vụ chăm sóc bệnh nhân thì còn có dịch vụ bác sĩ hỗ trợ từ xa, giúp bạn có thể đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy liên hệ hotline 1900 633 826 của Javilink để được tư vấn nhé!